Մաթեմատիկա

1. Կատարե՛ք հաշվումները՝ կիրառելով խառը թվերով թվաբանական գործողությունների ընդհանուր կանոնը

3 ամբողջ 7/8 + 5 ամբողջ 3/4
3 7/8 + 5 3/4=8+   7+6/8=13/8=8 13/8=9 5/8

2 ամբողջ 5/9 + 11 ամբողջ 2/3
2 5/9+11 2/3=13+  5+6/9=13+  11/9=14 2/9

9 ամբողջ 2/5 – 8 ամբողջ 1/4
9 2/5-8 1/4=1+  8-5/20=1 3/20

6 ամբողջ 7/8 – 1 ամբողջ 1/5
6 7/8-1 1/5=5+  35-8/40=5 27/40

2. Կատարե՛ք գործողությունները խառը թվերով թվաբանական գործողությունների ընդհանուր կանոնով.

25 ամբողջ 4/7 + 31 ամբողջ 5/14
25 4/7 + 31 5/14=56+  8+5/14=56 13/14

37 ամբողջ 9/25 + 82 ամբողջ 7/20
37 9/25 + 82 7/20=119+ 36+35/100=119 71/100

23 ամբողջ 3/13 – 15 ամբողջ 25/26
23 3/13 — 15 25/26=22 16/13-15/25/26=7 7/26

45 ամբողջ 9/10 – 36 ամբողջ 9/10
45 9/10-36 9/10=9

3. Կատարե՛ք խառը թվերի գումարում առավել հարմար եղանակով.

37 ամբողջ 8/9 + 41 ամբողջ 5/6
37 8/9 + 41 5/6=78  48+45/54=78 93/54= 79 39/54

66 ամբողջ 13/24 + 72 ամբողջ 11/28
66 13/24 + 72 11/28=364+264/672=138  628/672=138 157/168

45 ամբողջ 7/12 + 63 ամբողջ 23/36
45 7/12 + 63 23/36=108  21+23/36=108  44/36=109  8/36=109  2/9

124 ամբողջ 1/2 + 328 ամբողջ 3/4
124 1/2+328 3/4=455  2+3/4=455 6/4

4. Կատարե՛ք խառը թվերի հանում առավել հարմար եղանակով.

8 ամբողջ 9/10 — 6 ամբողջ 2/5
8 9/10 – 6 2/5=2   9-4/10=2 5/10=2 1/2

4 ամբողջ 5/11 — 2 ամբողջ 3/10
4 5/11-2 3/10=2   50-33/110= 2 17/110

12 ամբողջ 25/36 – 9 ամբողջ 7/24
12 25/36-9 7/24=3  50+21/72=3 29/72

14 ամբողջ 7/12 – 6 ամբողջ 5/6
14 7/12-6 5/6=13 19/12-6 5/6=19-10/12=7 9/12

5. Երեք խառը թվերից առաջինը 8 ամբողջ 1/3 է: Եկրորդ թիվը 5 ամբողջ 5/6-ով մեծ է առաջինից, իսկ երրոդը 3 ամբողջ 1/4 –ով մեծ է երկրորդից: Գտե՛ք այդ թվերի գումարը:
   Լուծում ՝
   1)8 1/3+5 5/6=13 7/6

2)13 7/6+3 1/4=16 34/24
3)8 1/3+13 7/6+16 34/24=37 70/24=39 11/24

6. Եռանկյան կողմերի չափան արդյունքներն են՝ 3 ամբողջ 2/5 սմ, 4 ամբողջ 7/9 սմ և 5 ամբողջ 1/3 սմ:Ստուգե՛ք, որ եռնակյան ցանկացած երկու կողմերի երկարությունների գումարը մեծ է երրոդ կողմի երկարությունից:
   1)3 2/5+ 4 7/9=7 53/45=8 8/45
   8 8/45  >  5 1/3
   2)3 2/5+5 1/3=8 11/15
   8 11/15 > 4 7/9

Մաթեմատիկա

Թեմա՝ թվային արտահայտություններ

• Հաշվել թվային արտահայտության արժեքը․

(1971-1317):6+57400:140 =519

314260 : 380 + 3481 · 280 = 975 507

(15/18 – 5/36) : 25/8 = 25/36 : 25/8 = 200/900

(5/11 + 1  3/5 : 2  5/7) x (25/8 — 3) = (5/11 + 8/5 : 19/7) x 1/8

= (5/11 + 56/95) x 1/8 = (475/1045 + 616/1045) x 1/8 = 1091/1045 x 1/8 = 1091/8360

 (1 – 5/9 + 7/13) x 13 =( 117/117 — 45/117 + 63 /117) x 13 = 9/117 x 13 = 117/117 = 1

• Կիրառելով բաժանման հատկությունները՝ հաշվումները  կատարել առավել հարմար  եղանակով․

(25·36):12 = 36 : 12 x 25 = 75

(480·36):24 = 480 : 24 x 36 = 720

(225+725):25 = 225 : 25 + 725 :25 = 38

(360+720):36 = 360 : 36 + 720 : 36= 30

• Կիրառելով բազմապատկման օրենքը՝ հաշվումները  կատարել առավել  հարմար  եղանակով․

50 x 256 x2 = 50 x 2 x 256 = 25600

589 x 28+589 x 72 = (28 + 72) x 589 = 58900

• Կիրառելով   գումարման տեղափոխական և զուգորդական օրենքները՝ հաշվումները  կատարել առավել  հարմար  եղանակով․

286+158+14+42 = 286 + 14 + 158 + 42 = 500

1756+2891+44+109 = 1756 + 44 + 2891 + 109 = 4800

Մաթեմատիկա

17.05.2022

Քննարկում ենք գիտելիքների ստուգման թեստը:

Երրորդ ուսումնական շրջանի ափոփում:

Յուրաքանչյուրը իր բլոգում հրապարակում է հետևյալ կետերով գրառում:

Ինքնաստուգման գնահատականը—8———

Բլոգում մաթեմատիկա բաժնի հղումը—մԱԹԵմատիկա—-

Քանի՞ ֆլեշմոբի է մասնկացել—8—

Ինչքա՞ն է գնահատում իր գիտելիքները և աշխատանքը երրորդ ուսումնական շրջանում—8-

Մաթեմատիկա

Համեմատե՛ք խառը թվերը

1 ամբողջ 97/100 > 1 ամբողջ 2/3

3 ամբողջ 1/10 > 2 ամբողջ 9/10

20 ամբողջ 5/8 < 21 ամբողջ 1/100

2 ամբողջ 2/5 < 2 ամբողջ ¾

4 ամբողջ 6/4 > 4 ամբողջ 5/71

20 ամբողջ 1/3 < 121 ամբողջ 1/9

Աճման կարգով դասավորե՛ք հետևյալ թվերը

5 ամբողջ 1/4, 5 ամբողջ 3/4, 11 ամբողջ 1/3, 11 ամբողջ 2/3, 13 ամբողջ 6/7, 13 ամբողջ 5/7, 25 ամբողջ 8/15, 25 ամբողջ 9/15

Նվազման կարգով դասավորե՛ք հետևյալ թվերը

20 ամբողջ 2/7, 20 ամբողջ 5/8, 19 ամբողջ 13/14, 19 ամբողջ 5/14, 18 ամբողջ 9/11, 4 ամբողջ 11/13, 4 ամբողջ 10/13

Ինչքանո՞վ պետք է մեծացնել 4/9-ը, որպեսզի ստացվի՝

7/9=4/9+3/9

8/5

Երկու դերձակ մեկ աշխատանքային օրում կատարեցին ամբողջ աշխատանքի ¾-ը, ընդ որում նրանցից մեկը կատարեց ամբողջ աշխատանքի կեսը: Աշխատանքի ո՞ր մասը կատարեց մյուս դերձակը:

1/4

Մաթեմատիկա

04.05.2022

Թեմա՝ Խառը թվերի բաժանում

Խառը թվերը բաժանելու համար անհրաժեշտ է խառը
թվերը գրի առնել անկանոն կոտորակների տեսքով ու
բաժանել ստացված կոտորակները, արդյունքը գրի
առնել խառը թվի տեքով։

Օրինակ՝
3 ամբողջ 5/6 : 2 ամբողջ 4/3 = 23/6 : 10/3 = 23/6 . 3/10 = (23 · 3)/(6 · 10) = 23/(2 ‧ 10) = 23/20 =

= 1 ամբողջ 3/20

Առաջադրանքներ

10 ամբողջ 5/12 : 4 ամբողջ 2/3 = 125/12 : 14/3 = 125 /12 × 3/14 = 125/12 = 10 ամբողջ 5/12

3ամբողջ 5/12 : 2 ամբողջ 5/6 = 41/12 :17/6 = 41/34=1ամբողջ 7/34

1 ամբողջ 23/24 : 6 ամբողջ 3/4 = 47/24 : 27/4 = 47/24 × 4/27 = 47 /162

4ամբողջ3/7 : 10ամբողջ2/5 = 31/7 : 52/5 = 31/7 × 5/52 = 155/364

4 ամբողջ 3/25 : 5 ամբողջ 7/100 = 103/25 : 507/100 = 103/25 × 100/507 = 412/507

8ամբողջ 2/11 : 5ամբողջ 2/3 = 90/11 : 17/3 = 90/11 × 3/17 = 270/187 = 1ամբողջ 83/187

10 ամբողջ 8/10 : 5ամբողջ 2/3 = 108/10 : 17/3 = 108/10 × 3/17 = 324/170 = 1ամբողջ 154/170

2 ամբողջ 3/18 : 1ամբողջ 5/12 = 39/18 : 17/12 = 39/18 × 12/17 = 39/3 × 2/17 = 78/51 = 1ամբողջ 27/51

2 ամբողջ 3/36 : 5 ամբողջ 7/24 = 75/36 : 127/24 = 75 /36 × 24 /127 = 75/6 × 4/127 = 75/3 × 2/127 = 150/381

Աստղանիշի փոխարեն ի՞նչ թիվ գրելու դեպքում
կստացվի հավասարություն։
7 8/12 · 2 ամբողջ 2/5 = 5 ամբողջ 6/7
4 6/15 ‧ 4 ամբողջ 3/10 = 2 ամբողջ 3/5
15 6/2 · 10 ամբողջ 2/9 = 5 ամբողջ 4/7

Մաթեմատիկա

02.04.2022

Թեմա՝ Խառը թվեր: Խառը թվերով գումարում

1. Կատարե՛ք գումարում

• 12 ամբողջ 4/6 + 7 ամբողջ 1/6 =19 5/6
• 2 ամբողջ 5/12 + 10 ամբողջ 5/12 =12 5/12
• 3 ամբողջ 13/24 + 1 ամբողջ 3/4 =4+13/24+3/4=52+24/96=76/96
• 4 ամբողջ 3/7 + 11 ամբողջ 2/5 =15+3/7+2/5=15+7/35=22/35
• 12 ամբողջ 3/25 + 6 ամբողջ 17/100 =18+3/25+17/100=300+25/2500=325/2500
• 9 ամբողջ 2/11 + 5 ամբողջ 2/3 =14+2/11+2/3=6+33/11=39/11
• 20 ամբողջ 3/7 + 1 ամբողջ 5/14 =21+3/7+5/14=42+7/98=49/98
• 20 ամբողջ 1/12 +  8 ամբողջ 7/24 =28+1/12+7/24=24+208/12=232/12

2. Աստղանիշի փոխարեն ի՞նչ թիվ գրելու դեպքում կստացվի
հավասարություն։

• 5 8/12 — 1 2/5 = 4 6/7
• 8 6/15 — 8 3/10 = 4 3/5

3. Հաշվիր 2 2/5 մ, 3 3/5 մ և 4 2/3 մ կողմերով եռանկյան պարագիծը

22/5+33/5+42/3=429+22/13=451/13

Մաթեմատիկա

26-27.04.2022

Թեմա՝ Կոտորակների բաժանումը

1. Կատարե՛ք կոտորակների բաժանում
   • 45/3 : 14/5=45×5/3×14=225/42
   • 121/63 : 11/9=121×9/63×11=1089/693
   • 30/2 : 13/36=30×36/2×13=1080/26
2. Կատարե՛ք բաժանում
   3 : 4/5 =15/4
3. 12 : 48/17 = 204/48
4. Կատարե՛ք բաժանում
   9/23 : 3 = 9/23×1/3=9/69
5. 46/51 : 92 = 46/51×1/92=46/4692
6. Աստղանիշի փոխարեն ի՞նչ թիվ գրելու դեպքում կստացվի հավասարություն
   • 25/6 x 1/5 = 25/30
   • 45/16 = 15/44 x *=
   • Գտե՛ք այն թիվը, որի ՝
   • 5/9 մասը հավասար է 2/3-ի
     2/3:5/9=18/15
   • 7/3 մասը հավասար է 125/91-ի
     125/91:7/3=375/647

Մաթեմատիկա

14-18.04.2022

Կոտորակների բազմապատկումը

1.Բաժինների գումարը գրե՛ք կոտորակի տեսքով

• 1/5+1/5+1/5+1/5=4/20
• 2/3+2/3+2/3+2/3+2/3=10/23
• 4/3+4/3+4/3+4/3+4/3+4/3=24/23
• 7/2+7/2+ 7/2=3×7/2=21/6+21/2=42/8

2.Կատարե՛ք բազմապատկում

• 3/7×5/2=15/14
• 8/3×9/4=71/12
• 5/9×7/4=35/36
• 2/9×6/17=12/153
• 4/9 x 15/8=60/72
• 12/17 x 31/27=372/459
• 56/39 x 13/8=728/312
• 25/23 x 69/70=1725/1610
• 44/37 x 111/11=4884/407
• 54/23 x 25/36=1350/828

3.Կատարե՛ք գործողությունները

• 81/16 x 8/5 — 3/20 x 11/4=648/80-33/80=615/80
• 35/4 x 79/15 — 21/3 x 5/4=2765/60-105/12=2240/60
• 13/14 x 68/7 — 97/49 x 9/8=884/98-873/392=2663/392
• 2/5 x (1/2+3/4 + 1/8)=2/5×7/8=14/40
• 3/7 x 2/4 + 5/2 x 3/14=6/28+15/28=21/28
• 8/15 x 9/2 — 7/16 x 8/21=72/30-56/336=8064/3360-560/3360=7504/3360
• 7/12 x 12/7-11/17 x 17/11=84/84-187/187=0

Մաթմեատիկա

1.Կատարե՛ք կոտորակների հանում:
⦁ 13/5 – 9/5=4/5
⦁ 9/11 — 2/11=7/11
⦁ 1-3/5=2/4
⦁ 18/4- 7/4=11/4
2.Ուղղանկյան երկարությունը 17/3 սմ է, սիկ լայնությունը՝ 14/3: Քանի՞ սանտիմետով է ուղղանկյան երկարությունը մեծ նրա լայնությունից:
3-ով

3.Ի՞նչ կոտորակ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի հավասարություն:
⦁ 1/9 + 4/9= 5/9
⦁ 18/23 + 6/23 = 24/23
4.ABC եռանկյան AB կողմի երկարությունը 19/16 սմ է, BC կողմը նրանից կարճ է ¼ սմ-ով, CA կողմը BC-ից կարճ է 3/8 սմ-ով: Որքա՞ն է CA կողմի երկարությունը:

5.Կատարե՛ք կոտորակների հանում:
⦁ ½ — 1/3=1/12 1/12

⦁ ½ — ¼

⦁ 2/3 – ¼

⦁ 3/5– 2/7

⦁ 7/12 – 5/18

⦁ 6/5 – 11/15 , /15

6.Հաշվե՛ք
⦁ 1/1-1/3

⦁ 1- 4/9

⦁ 1 – 11/16

⦁ 1- 29/45

7.Գտե՛ք որևէ երկու կոտորակ, որոնց տարբերությունը լինի՝
⦁ ¼
⦁ 3/5
⦁ 2/7

Մաթեմատիկա

11.04.2022

Թեմա՝ Կոտորակների համեմատում

1.Համեմատե՛ք կոտորակները

7/6 և 5/3=21/30
2/3 և 1/2=4/3
21/22 և 32/33=99/110
15/17 և 21/20=
2.Գրե՛ք այն բոլոր բնական թվերը, որոնք աստղանիշի փոխարեն տեղադրելու դեպքում կստացվի ճիշտ անհավասարություն

• 1/5 < 13/5
• 1/5 < 2/5
• 4/7 > 7/7
• 1>7/4

3.Արդյո՞ք միշտ է անկանոն կոտորակը մեծ կանոնավոր կոտորակից: Բերեք մի քանի օրինակներ:

4.Գրե՛ք 7/10-ից մեծ այն բոլոր կոտորակները, որոնց համարիչը 7 է:
7/89,7/13,7/41

6.Գրե՛ք 17/9-ից փոքր բոլոր այն կոտորակները, որոնց հայտարարը 9 է:
21/9,45/9,56/9

7.Լրացրե՛ք աղյուսակը:

Գումարելի	3/8	5/24	37/81	61/72	39/45	82/81
Գումարելի	11/18	9/16	5/27	17/48	16/25	71/36
Գումար	33/144	260/80	405/999	2880/1490	975/720	2916/6156